پروانه و تانک – ارنست همینگوی – رضا قیصریه – اتفاق

توضیحات

«پروانه و تانک و سه داستان دیگر از جنگ داخلی اسپانیا» اثری از ارنست همینگوی (۱۹۶۱-۱۸۹۹) است.

آغاز جنگ‌های داخلی اسپانیا مصادف بود با اوج قدرت نازی (فاشیسم) در اروپا؛ و مخالفان که دنبال فرصت می‌گشتند، اسپانیا را مکان مناسبی برای اولین رویارویی با آن یافتند. درگیری‌های داخلی اسپانیا، به دنبال پیروزی جمهوری‌خواهان و تشکل فرانکیست‌ها و بین‌المللی‌شدن مسأله‌ی اسپانیا، شرایط لازم برای این امر را فراهم آورد. بریگادهای بین‌المللی به کمک جمهوری‌خواهان شتافتند و آلمان نازی با نیروی هوایی‌اش و ایتالیای فاشیست با گردان پیاده‌نظام به یاری فرانکیست‌ها آمدند.

در میان خیل روزنامه‌نگاران و گزرش‌گران آن دوره که هرکسی به ظن خود مطلبی می‌نوشت. ارنست همینگوی هم بود، با همان ژرف‌اندیشی همیشگی خود در ترسیم انسان‌ها و حوادث.

به هنگام جنگ‌های داخلی اسپانیا و در ۱۹۳۶ و ۱۹۳۹، ارنست همینگوی، به‌عنوان خبرنگار جنگی خبرگزاری NANA و هم‌چنین به‌عنوان مشاور کارگردان صحنه‌های جنگِ فیلمی مستند به نام خاک اسپانیا که یوریس ایونس سرگرم ساخت آن بود، چهاربار به اسپانیا سفر کرد و ماه‌هایی در این سرزمین گذراند. داستان‌های جنگ اسپانیا و یک نمایش‌نامه به نام ستون‌پنجم اولین ثمره‌ی ادبی این تجربه‌ی شخصی او در جبهه‌های مختلف اسپانیاست که در هتل فلوریدا، اقامتگاه وی در مادرید، نوشته شده‌است. همینگوی در این داستان‌ها از وضعیت غریبی روایت می‌کند که در عین واقعی‌بودن، غیرواقعی به نظر می‌رسد.

مادرید شهری است در محاصره‌ی فرانکیست‌ها، با آدم‌های جورواجور از جاهای مختلف که مانده‌اند تا بجنگند:

آن موقع در مادرید، در خانه‌ای ویران از گلوله‌باران‌ها کار می‌کردیم که مشرف بود به کاسا دل‌کامپو. پایین پای ما نبردی در جریان بود. دامنه‌اش را می‌دیدی که گسترده می‌شد تا زیر پایت و بالای تپه‌ها می‌توانستی بویش را بشنوی، می‌توانستی غبارش را مزه کنی؛ و بانگ آن پرده‌ی بزرگ لغزانی بود از آتش تفنگ‌ها و مسلسل‌های خودکار که بالا می‌آمد و پایین می‌رفت و همراه با آن، سررسیدن غرش توپ‌ها و غریو و خروش خمپاره‌ی آتشبارهایی که از پشت سر ما پرتاب می‌شدند و طنین خفه‌ی انفجارشان و پس از آن ابرهای زرد پیچان غبارشان. برای یک فیلمبرداری، درست‌وحسابی اما خیلی دور بود. سعی کرده بودیم نزدیکش بشویم، ولی تک‌تیراندازها مرتب دوربین فیلمبرداری را هدف می‌گرفتند و نمی‌شد کار کرد.