مثل آب برای شکلات – لورا اسکوئیول – مریم بیات – روشنگران

توضیحات

لورا اسکیول (Laura Esquivel) رمان مثل آب برای شکلات (Like Water for Chocolate) را در سال 1989 نوشت و به انتشار رساند. کتاب خیلی زود توانست جای خود را در میان مخاطبین باز کند؛ به نحوی که در مدت زمانی نه چندان طولانی، به رکورد فوق‌العاده‌ی سه میلیون فروش در جهان رسید، و به بیش از سی زبان نیز ترجمه شد. دلیل اقبال فوق‌العاده نسبت به این رمان را باید در سبک داستان‌نویسی‌ای جُست که خاص نویسندگان آمریکای جنوبی‌ست و طبعاً برای طیف گسترده‌ای از مخاطبین در سایر نقاط دنیا، تازه و بدیع می‌نماید.

این سبک را عموماً «رئالیسم جادویی» می‌نامند. با این حال باید توجه داشت که استفاده از نام این مکتب یا سبک ادبی برای توصیف بسیاری از آثار حوزه‌ی آمریکای لاتین چندان نیز خالی از اشکال نیست؛ چه، این امر گاهاً باعث مغفول ماندن برخی از ویژگی‌های سبکی‌ای می‌شود که خاص شخص نویسنده است. مقایسه‌ی کوچکی بین آثار مارکز و لورا اسکیول از این منظر راهگشا خواهد بود: منتقدین برخی از آثار هر دوِ این نویسندگان را ذیل مکتب سبک رئالیسم جادویی قرار می‌دهند. با این حال باید توجه داشت که تفاوت‌های اساسی‌ای میان رئالیسم جادویی مارکز و رئالیسم جادویی اسکیول وجود دارد. برای مثال در آثار مارکز علی‌رغم درهم‌تنیدگی نسبی خیال و واقعیت، مرز میان این دو کمابیش قابل تشخیص است. حال آنکه در برخی از آثار اسکیول چنین مرزی اصلاً وجود ندارد. یا مثلاً، به لحاظ فکری، اسکیول گرایشات فمینیستی پررنگی دارد که گاه بر تمام وجوهِ دیگرِ نوشته‌هایش سایه می‌افکند؛ در حالی که این امر در آثار مارکز قابل مشاهده نیست.

باری، کتاب صوتی مثل آب برای شکلات یکی از بهترین آثار لورا اسکیول، و شاید یکی از بهترین رمان‌های دو دهه‌ی اخیر در ادبیات جهان است. پیشتر به فروش و استقبال گسترده از این کتاب اشاره کردیم. در ادامه نیز چند کلمه‌ای درباره‌ی طرح کلی رمان می‌گوییم و سخن را به پایان می‌بریم:

تیتا دختری جوان است که در خانواده‌ای سنتی و تحت مراقبت مادری به شدت سختگیر زندگی می‌کند. او سودای رسیدن به معشوق خود، پدرو را در سر دارد. با این همه، پیش پای خود موانعی گسترده می‌بیند. به نظر، تا زمانی که «ماما النا» زنده باشد، خبری از رهایی تیتا نیست. در این بین، عجیب نیست که تنها دلخوشی این دختر جوان، آشپزی باشد! اما خب، آشپزی هم گاه می‌تواند به مفری برای رهایی روح و خیال بدل شود. می‌پرسید چگونه؟ پاسخ این سوال را تنها با گوش سپردن به کتاب خواهید یافت!