شاخه ی زرین ( پژوهشی در جادو و دین ) – جیمز جرج فریزر – کاظم فیروزمند – آگاه

توضیحات

سر جيمز فريزر مردم‌شناس، متخصص ادبيات يونان و روم، و از متخصصان خاورميانه‌ي مکتب کمبريج بود. در اواسط دهه‌ي 1880 يک پروژه‌ي پژوهشي درباره‌ي تاريخ ابتدايي بشر، و رابطه‌ي فرهنگ‌هاي باستان و فرهنگ‌هاي معاصر دنياي غيربومي را در پيش گرفت و از 1890 تا 1915 به نوشتن شاخه‌ي زرين پرداخت. فريزر ضمن تحقيق درباره‌ي منشأ آداب و اعتقادات و مناسک متعدد در جهان قديم و در فرهنگ عامه‌ي جوامع غربي، به توصيف تاريخ تفکر آدمي و تا حدي تاريخ اديان ابتدايي و مناسکي که مردمان خاطره‌ي آن‌ها را طي قرن‌ها حفظ کرده‌اند مي‌پردازد. شاخه‌ي زرين يک پژوهش فرهنگي و تطبيقي وسيع در اسطوره و دين است؛ کتابي است دوران‌ساز که مي‌خواهد وجه مشترک تقريبآ همه‌ي اديان ابتدايي را با هم ــ و با اديان «مدرن» چون مسيحيت ــ نشان دهد. نهاده‌ي اصليِ کتاب اين است که همه‌ي اديان، در اصل، آيين‌هاي باروري بوده‌اند، متمرکز بر گرد پرستش و قرباني کردنِ ادواريِ فرمان‌رواي مقدس که تجسد خدايي ميرنده و زنده‌شونده، الوهيتي خورشيدي، بود و به وصلتي رمزي با الهه‌ي زمين تن در مي‌داد و هنگام خرمن مي‌مرد و به وقت بهار تجسد دوباره مي‌يافت. فريزر مدعي است که اين افسانه عصاره‌ي تقريبآ همه‌ي اساطير عالم است. ارزش و اهميت ادبي شاخه‌ي زرين نيز چشمگير است. ييتس، جويس، لارنس، اليوت، رابرت گريوز، ويندام لوئيس، پاوند و جوزف کمپل از جمله‌ي نويسندگان و هنرمنداني هستند که از شاخه‌ي زرين سخت تأثير گرفته‌اند.