توضیحات
همه‌ی ما بخشی یا حتی تمام زندگی‌مان را در میان قوانین، افکار، سنت‌ها و محدودیت‌های بیهوده گذرانده‌ایم؛ عواملی که باورمان را نسبت به رویاهای کودکی تغییر دادند و شاید هر لحظه ما را از زندگی‌ای که انتظارش را داشتیم، دور کردند! چرا؟ تا به حال اندیشیده‌اید چرا هیچوقت نخواسته‌ایم دلیل این محدودیت‌هایی که خانواده و جامعه برایمان وضع کرده‌اند، بدانیم؟ اگر فردی جهت اینکه بتوانیم آزادانه احساساتمان را بیان کنیم به کمکمان بیاید، فکر می‌کنید از او استقبال خواهیم کرد یا به دلیل ترس از تغییر او را از خود می‌رانیم؟ این دقیقاً موضوعی‌ست که در کتاب انجمن شاعران مرده (Dead Poets Society) به آن پرداخته شده است.
تاد اندرسون به همراه دوستانش به نام‌های اکس، چارلی، ریچارد، استیون و جرارد در دبیرستان شبانه‌روزی ولتون مشغول تحصیل می‌شوند؛ دبیرستانی سخت‌گیر که بر چهار اصل سنت، افتخار، انضباط و سرافرازی استوار بود. دانش‌آموزان در میان این قوانین سخت، نمی‌توانند به زندگی از دید متفاوتی بنگرند و تمام ذهنشان معطوف به درس خواندن و قبولی در دانشگاه شده است. تا اینکه در آغاز سال تحصیلی دبیر جدید انگلیسی‌شان «جان کیتینگ» تمام باورهایشان را به چالش می‌کشد. او به کمک پسران یک باشگاهی تأسیس میکند که با حضور در آنجا، می‌توانند احساساتشان را به دور از هرگونه محدودیتی بیان کنند.
در این باشگاه جان کیتینگ دانش‌آموزان را تشویق میکند تا آزادانه کتاب بخوانند، آهنگ گوش کنند و هر لحظه‌ی زندگی را آنگونه که باید درک کنند. اما افراد باشگاه به زودی متوجه می‌شوند که این رهایی می‌تواند در آینده برای آنان مشکلاتی به وجود آورد. به نظر شما چه اتفاقاتی در انتظار آن‌هاست؟ آیا دانش‌آموزان با حضور در این باشگاه قادر به تحمل سخت‌گیری‌های مدرسه هستند؟
امیر عربشاهی –
انجمن شاعران مرده اثر پیتر ویر در سال 1989 و پیش از چاپ رمان منبع اقتباسش به همین نام، نوشته نانسی اچ. کلاین بام ساخته شد. هر چند در برخی منابع (به عنوان نمونه صفحه ویکی پدیای انگلیسی «انجمن شاعران مرده») به این موضوع اشاره شده که رمان بر مبنای فیلم نوشته شده.
باید در نظر داشت که اثرگذاری/اثرپذیری سینما و ادبیات یک سویه نبوده و همانقدر که سینما در نوع روایت، انتخاب قصه ها، شکل پیرنگ و … به اقتباس از ادبیات و بهره گیری از آثار ادبی پرداخته. ادبیات نیز به خصوص در چند دهه اخیر آشکارا تحت تاثیر الگوهای تصویری ای که سینما در اختیارش قرار داده، بوده و با نظر به اقبال عمومی مخاطبان به سینما، زبان ادبیات جدید از شکل توصیفی (ادبیات کلاسیک و مدرن پیش از نفوذ گسترده سینما بر فرهنگ عامه و ادبیات عامه پسند) به تصویری (فیلم نامه ها و فیلم ها) تبدیل شده.
انجمن شاعران مرده یک نمونه شاخص از برابری خط به خط و واژه به واژه رمان و فیلم است. جنس ادبیات کلاین بام از جنس آن دسته آثاری است که تصویری اند تا توصیفی. و پیتر ویر به خوبی این رمان قابل اقتباس در سینما را جان بخشیده.
داستان کتاب انجمن شاعران مرده در سال ۱۹۵9در دبیرستان آمریکایی ولتون می گذرد. دبیرستانی که در آن قوانین خشک و سختگیرانه‌ای اجرا می‌شود و اساسنامه آن بر چهار شعار استوار است: سنت، افتخار، انضباط، سرافرازی. این قوانین خشک و انضباط سرسخت حاکم بر فضای این دبیرستان و البته جاری در روح والدین نوجوانانی که در آنجا درس می خوانند، باعث شده تا طعم زندگی را از یاد ببرند. انجمن شاعران مرده درباره شکستن چارچوب هاست؛ درباره روح زندگی، شور، عشق.
جان کیتینگ معلم جدید ادبیات مدرسه این شور و عشق را به مدرسه می آورد و به دانش آموزان جسارت می بخشد تا به دنبال آن چیزی بروند که معنای زندگی خود را در آن می بینند.
کیتینگ شعر والت ویتمن را برای دانش آموزان می خواند
“ای من، ای زندگی!
در میان این همه واگویه ی پرسش،
در میان زنجیره ی بی پایان بی ایمانان،
در شهرها ی آکنده ای ابلهان…
ای من، ای زندگی! به چه باید دل خوش داشت؟
اینکه تو این جایی – که زندگی هست و یگانگی
که نمایش بزرگ هنوز پا برجاست، تا تو هم کلامی بر آن بیفزایی.”
کیتینگ می پرسد: کلام شما قراره چی باشه؟ به این ترتیب او زندگی و لحظه ها را قدر می داند و شعر را نه با معیار توصیفات تئوریک و سنگین کتابهای ادبیات، بلکه با احساس و با قلب ارزش گذاری میکند.
کیتینگ تجسم ایده آل یک معلم حقیقی است و رابین ویلیامز بهترین معلم سینماست که می توان تصورش را کرد. فیلم را ببینید، کتاب را بخوانید تا از کلمه به کلمه و لحظه لحظه آن به درک جدیدی از زندگی برسید. از قید و بندها رها شوید و به قول کیتینگ: کارپه دیم؛ یعنی دم را غنیمت بشمار.