هرگز رهایم مکن – کازوئو ایشی گورو – سهیل سمی – ققنوس

توضیحات

 کازئو ايشي گورو در سال ۱۹۵۴ در خانواده اي ژاپني در شهر ناگازاکي ژاپن به دنيا آمد ولي در ۵ سالگي به همراه خانواده  به انگلستان مهاجرت کردند. وي تاکنون ۶رمان نوشته است و همگي به زبان انگليسي. گورو در سال ۱۹۸۹ به خاطر نگارش «بازمانده روز» جايزه بوکر را از آن خود کرد و در چند سال اخير از وي به عنوان يکي از بزرگ ترين نويسندگان معاصر ياد مي شود. نجف دريابندري در مقدمه ترجمه اي که از «بازمانده روز» انجام داده درباره توانايي گورو مي نويسد: «در قرن بيستم نويسندگان فراواني از بيرون به فرهنگ انگليسي پيوسته اند و برخي از شيرين کارترين نثرنويسان انگليسي از اين جمله بوده اند، مانند جوزف کنراد لهستاني، ولاديمير نابوکوف روس، آرتور کستلر مجار و نايپل هندي. بعضي از منتقدان ادبي عقيده دارند که راز شيوايي نثر اين نويسندگان همان خارجي بودن آن ها ست؛ اين ها توانسته اند از بيرون به زبان انگليسي نگاه کنند و آن را به صورت يک ابزار ظريف به کار برند. به هر صورت ايشي گورو را بايد آخرين فرد اين سلسله به شمار آورد.»رمان هاي گورو عبارتند از؛ منظره کم رنگ تپه ها، نقاش جهان شناور، بازمانده روز، تسلي ناپذير، وقتي يتيم بوديم و هرگز رهايم مکن. اغلب اين رمان ها و يک مجموعه داستان به نام «شبانه ها، پنج داستان درباره موسيقي و شب» به فارسي ترجمه شده اند که درخشان ترين آن ها در ترجمه  همان «بازمانده روز» است که نجف دريابندري آن را به فارسي برگردانده و نشر کارنامه آن را در سري کتاب هاي بي بي  به بهترين شکل منتشر کرده است. اما رمان آخر گورو؛ «هرگز رهايم مکن» را اولين بار سهيل سمي ترجمه کرد که توسط انتشارات ققنوس منتشر شد و تاکنون به چاپ سوم رسيده است، اما اخيرا نيز مهدي غبرايي اين اثر را تحت عنوان «هرگز ترکم مکن» ترجمه و توسط نشر افق منتشر شد.«هرگز رهايم مکن» در فهرست هاي مختلف منتقدان جزو برترين کتاب هاي چند سال اخير قرار گرفته است و حتي در فهرست سايت آمازون در بين ۱۰۰۱ کتابي که پيش از مرگ بايد خواند در رتبه اول قرار دارد. همچنين اقتباس سينمايي آن نيز به زودي اکران خواهد شد. «هرگز رهايم مکن» را کتي اچ ۳۱ ساله پرستار روايت مي کند، داستان از دوران کودکي و تحصيل او در مدرسه هيلشم آغاز مي شود و کم کم با روت و تومي آشنا مي شويم.داستان به آرامي و سادگي پيش مي رود، اين آرامش حتي ممکن است خواننده را خسته کند اما ضربه مهلک آنجايي وارد مي شود که متوجه مي شويم کتي و دوستانش انسان هايي واقعي نيستند و در واقع براي هدفي خاص شبيه سازي شده اند! اين کلون ها قرار است بعد از پرورش اعضاي بدن خود را بي هيچ پرسشي اهدا کنند. در ابتدا انگار کتي اچ راوي و تصويرگر يک مدرسه عادي است، اما اين مدرسه يا بهتر بگوييم مرکز، نکات عجيبي دارد که به تدريج خواننده متوجه آنان مي شود. دانش آموزان اسامي خاص دارند و هيچ يک از نام خانوادگي استفاده نمي کنند، معلمان بيشتر شبيه خواهران کليسا رفتار مي کنند و مقررات خاصي در هيلشم برقرار است. آدم هاي هيلشم، افرادي عادي هستند، دوستاني دارند، عواطف انساني را به خوبي درک مي کنند و مثل انسان ها زندگي مي کنند. همين نکته است که «هرگز رهايم مکن» را مبدل به کتابي هولناک کرده است. هولناک نه به معناي ترس و خوف بلکه يک هراس انساني و دردآور. آنچه کتاب داستان را وهم آلودتر مي کند خود کتي اچ است، کتي در طول داستان با ما صحبت مي کند اما حتي يک بار هم به آينده تاريک خود اشاره نمي کند و شکايتي هم ندارد.

انگار در برابر آنچه برايش مقدر شده تسليم محض است؛ مجبور به زندگي است براي اهداي اعضايش و بعد مرگ. در اين بين ما فقط يک خواننده ايم و بايد با کتي در داستان سير کنيم، کتاب را به دست مي گيريم و سعي مي کنيم از بين خطوطي که مي خوانيم جوابي براي سوال ها که هيچ، جوابي براي زندگي کتي پيدا کنيم، ورق مي زنيم، صفحات بعدي، سوالات بيشتري مطرح مي شود، ديگر کلمات را نمي خوانيم بلکه تنها نگاهمان به دنبال جواب است، از نويسنده کينه اي عجيب به دل مي گيريم، ورق مي زنيم، کمر کتاب ۳۵۰ صفحه اي شکسته و صفحات رو به سرازيري است.به دنبال جواب نيستيم، هر چه زودتر منتظر پاياني بي پاسخ مي گرديم تا شايد يقه نويسنده را بگيريم و صفاتي ناپسند به او و کتابش نسبت دهيم اما… اما «هرگز رهايم مکن» واقعا درباره چيست؟ ايشي گورو درباره زندگي مي گويد، از سرکوبي آنچه مي دانيم، اين که زندگي آدميان به پايان مي رسد، پير شدن و مرگ. چيزي که مي دانيم و بايد آن را بپذيريم اما به زعم کتي و تومي شايد هنر و عشق آن را به تعويق بيندازند و حتي جاودانه کنند.

مارگارت آتوود، نويسنده و ديگر برنده جايزه ادبي بوکر درباره اين کتاب مي نويسد:«هرگز رهايم مکن کتاب مورد علاقه هر کسي نيست، شخصيت هاي آن قهرمان نيستند و انتهاي آن خوشايند نيست. کتابي است درخشان که نويسنده برجسته آن موضوع پيچيده اي را مطرح مي کند؛ خودمان، نگاهي تاريک از پشت شيشه.»