توضیحات
کتاب «ایرانیان از نگاه آمریکاییان» با گردآوری و ترجمه علیرضا ساعتچیان، ایران عهد قاجار را در روزنامههای آمریکایی بررسی میکند.
آمریکا اگرچه جزئی از دنیای غرب بود، برای ایرانیان نشانهای از دنیای جدید و متفاوت از قدرتهای استعماری اروپا بود. از همینرو ایالات متحده را به زبان ترکی عـثمانی «ینگه دنیا» به معنای دنیای جدید میخواندند و بر مجهول بودن آن از سوی خود صحّه میگذاشتند.
اولین سفیر ایالات متحده که در زمان قاجار بهعنوان وزیرمختار اتازونی شناخته میشد، در دورهٔ حاکمیت جمهوریخواهان از سوی پرزیدنت چستر آلن آرتور، به ایران اعزام شد. اولین سفیر ایالات متحده، ساموئل گرینویلر بنجامین، مطالعات شرقشناسی داشت و به محل مأموریت خود علاقهمند بود. او که سفر خود را به ایران با کشتی آغاز کرد. بنجامین اولین سفارتخانهٔ آمریکا در تهران را با اجارهٔ بنایی در خیابان علاءالدوله (فردوسی فعلی) بنیان گذاشت. او بعدها تجربهٔ دوران سفارتش را در کتاب «ایران و ایرانیان» قلمی کرد؛ تجربیاتی که نشان از نگاه مثبت او به ایران و تعامل وی با ایرانیان دارد.
حسینقلی صدرالسلطنه، اولین سفیر ایران در ایالات متحده هم پسر میرزا آقاخان نوری بود. صدرالسلطنه در سال ۱۸۸۸ رهسپار ینگه دنیا شد. او به جهت این مأموریت به «حاجی واشنگتن» معروف شده است. مأموریت صدرالسلطنه بعدها دستمایهٔ فیلمساز شهیر ایرانی، علی حاتمی، برای ساخت فیلمی با نام حاجی واشنگتن با بازی عزتالله انتظامی شد.اما ایران پیش از رد و بدل کردن سفیر با آمریکا به مطبوعات این کشور راه یافته بود.
اخبار، گزارشها، مقالات و مصاحبههای مطبوعات ایالات متحده در فاصلهٔ زمانی ۱۸۴۸ تا ۱۹۲۶ تصویری از نگاه آمریکایی به جامعهٔ ایرانی است. بخشی از این نگاه حاصل گفتههای ایرانیانی است که به آمریکا سفر کرده یا در آنجا مقیم شده بودند. آنچه از بیان این افراد فهمیده میشود، آن است که جامعهٔ نخبگی ایران به آمریکا همچون یک فرصت مینگریسته است؛ فرصت رهاشدن از نظام قدیم بینالملل در حوزههای سیاست، اقتصاد و فرهنگ.
بخشی از این نگاه هم به روایت آمریکاییهایی است که به ایران سفر کرده و خاطراتی شیرین از سفر خود داشتند. البته این نگاه بخشی از آمریکاییانی است که از رسانهٔ مطبوعات برای رساندن سخن و پیامشان بهره میبردند، ورنه سفرنامهنویسان آمریکایی با نگاهی جزئیتر و گاه با توصیف بیشتر به جامعهٔ ایران نگریستهاند. نگاه روزنامهنگاران اما بیشتر آمیخته به سیاست و همراه با تحلیل است. کتاب حاضر تصویری از نگاه آمریکایی به جامعهٔ ایرانی است؛ تصویری که قطعات گوناگون و گاه نامتوازن از روزنامهها و مجلات مختلف آمریکایی دارد. این قطعات اما در کنار هم و با چینشی تاریخی، روایتی جالب از گذشتهٔ روابط ایران و آمریکا دارند.
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.